Jończy z Juńczykiem

Czy mógłby Pan znaleźć jakieś informacje na temat nazwiska Jończy – napisał Czytelnik. [...] Podejrzewamy, że nazwisko te pochodzi od słów joński, Jonowie...
Krótko później inny Czytelnik zapytał o podobne nazwisko: Od dawna już zastanawiałem się nad pochodzeniem swojego nazwiska. Jest ono dość rzadkie jako Juńczyk i częściej występujące jako Jończyk, ale myślę, że oba te nazwiska mają wspólne pochodzenie. Niedawno odkryłem, że istnieje herb, który nazywa się Juńczyk. Odkrycie to skłoniło mnie do dalszych poszukiwań i dotarłem do paru ciekawych informacji (również w Internecie). Jedna z nich to taka, że nazwisko to pochodzi od nazwy, jaką używano określając młode byki.

Podobieństwo nazwisk (w cytowanych wyżej formach) jest uderzające, choć etymologicznie wcale niejednorodne. Nazwiska mająca za podstawę Joń-  wywodzą się od imienia Jan. Jończa, Jończak, Jończyk, Jońko, Jonoś i wiele innych są formami odimiennymi i nie pochodzą od nazwy greckiego porządku architektonicznego, choć szkoda, bo brzmią tak podobnie.
Inaczej jest z herbowym Juńczykiem, który pochodzi od „nie poświadczonego przez słowniki” (jak pisze K. Rymut) przymiotnika juny, czyli młody (w rosyjskim junyj – młody). Stąd pochodzi też junak, oznaczający odważnego młodzieńca. Junosza to młodożeniec, pan młody. Junocha – panna. Gwarowo juniec (także XIV-wieczna forma joniec) rzeczywiście oznaczał byczka, albo młodego wołu, zaś słowem junc określano byka. W zasobie mamy 391 nazwisk Jończy i 145 Juńczyk.