Orda

O nazwisko Orda pyta p. Aleksandra. Rzeczywiście, jego pochodzenie wskazuje wyraźnie na rodowód tatarski, bowiem właśnie tak nazywano obóz tatarski lub szerzej: państwo tatarskie. Pochodzi stąd liczna grupa nazwisk, typu: Ordan, Ordecha, Ordoszewski, Ordyniec, Ordziniak, Ordynka (jak nazywano szablę tatarską). W staropolszczyźnie ordą nazywano (wiadomo, za sprawą tatarską!) hordę, tłuszczę, zgraję, zaś pisarze tej doby chętnie używali przymiotnika ordyński właśnie w znaczeniu ‘tatarski’. „Straszne ojczyźnie ordyńskie kajdany” pisał Szymon Starowolski. Jak podaje „Mały słownik zaginionej polszczyzny” (Kraków 2006) ordą nazywano też jedną z kilkunastu odrębnie zorganizowanych wsi królewskich w ziemi halickiej i lwowskiej, zamieszkałych przez ludność służebną, zwaną ordyńcami lub kalannymi. W zasobie współczesnym spotykamy 339 nazwisk Orda.

Nazwiska Tatarów w statystyce

Rozwinięciem poprzedniego artykułu niech będą przykłady nazwisk herbowej szlachty tatarskiej (ale nie tylko) i częstość ich współczesnego występowania: Achmatowicz 14, Aziulewicz  8, Bołsunowski 6, Buczacki 74, Churamowicz 0, Iljasiewicz 7, Kirkor 40, Kryczyński 45, Łowczycki 13, Musielewicz 223, Połtorzycki 21, Safarewicz 62, Skinder 303, Smolski 474, Sulkiewicz 58.

Kirmuciowie z Kruszynian

Skąd się wzięło nazwisko Kirmuć? Z tego co wiem, osoby je noszące mieszkają głównie w województwie podlaskim.  Jeszcze kilkadziesiąt lat temu zamieszkiwali niemal wyłącznie wieś Kruszyniany położoną tuż przy granicy z Białorusią.
Piotr z Białegostoku

Na pierwszy rzut ucha i oka źródłosłów tego rzadkiego nazwiska (w zasobie występuje jedynie 48 razy) prowadzi ku XV-wiecznemu kiermaszowi (odpustowi).  To od tego rzeczownika pochodzą nazwiska takie, jak Kierma, Kiermuć, Kirma. Ale z drugiej strony podstawa kir- (kyr-)jest ewidentnie tatarska i oznacza liczebnik czterdzieści, co może potwierdzać, że godność ta, podobnie jak nasze stare Kruszyniany, naprawdę nosi w sobie przeszłość tatarską.