czwartek, 26 czerwca 2014

Skąd Bieryt?

Bieryt to najprawdopodobniej nazwisko od rzeczownika biret, rogatywka. W XVI-wiecznym słowniku S. Mączyńskiego czytamy: „Nie uczyni głupiego doktorem czerwony bieryt”. 210 nazwisk  w zasobie współcześnie używanych, najwięcej Bierytów mieszka na Nowosądecczyźnie.

poniedziałek, 23 czerwca 2014

Norki i nurki

Od czego pochodzi nazwisko Nurkowski, pyta Czytelnik. Przecież kilkaset lat temu nie było nurków, 500 km od morza? Obecnie mieszkam w Krakowie i w tutejszej książce telefonicznej jest tylko kilkanaście takich nazwisk, więc jest ono dość rzadkie. Będę wdzięczny za jakiekolwiek sugestie.

Niesłusznie Pan kojarzy. Nurek to nie tylko specjalista od zanurzania, w skafandrze czy masce. Takiego pewnie trudno byłoby znaleźć w Krakowie, do tego pół tysiąca lat temu. Ale nurek (nur) to także popularny ptak wodny (w staropolszczyźnie zwany norkiem), chroniony, czarnoszyi, świetnie pływający i nurkujący. W Sandomierskiem nurkiem zwano człowieka nieśmiałego, „z wejrzeniem ponurem”. W gwarze z kolei istnieje nadal czasownik nurać, oznaczający szukanie czegoś po ciemku. Wśród dawnych rzeczowników pospolitych znajdujemy też: norek/nurek w znaczeniu: (ptak) perkoz, człowiek nowo ochrzczony a także skok do wody. W zasobie znajdujemy 752 nazwiska.