sobota, 16 lipca 2011

Nazwiska jak miesiące

Od późnego średniowiecza funkcjonują w zbiorze nazwisk polskich nazwiska utworzone od nazw miesięcy. Są to zatem jedne z najstarszych nazwisk i na pewno poprawią samopoczucie ich właścicieli, nie podejrzewających, jak chlubna genealogia tkwi w pozornie banalnych nazwiskach, takich jak Styczeń czy Lipiec. Ciekawie jednak układa się częstość ich występowania, tak jakby język dokładnie odwzorował kulturową wartość nazwiska.
Najwięcej jest Majów, potem Kwietniów, Grudniów i Lipców.

Można o tym przeczytać więcej w książce Skąd się wzięło moje nazwisko.

środa, 13 lipca 2011

Chlebek

Podstawowym pokarmem człowieka, i to od 12 tysięcy lat, jest chleb. Co interesujące, nie ma w zasobie nazwisk polskich formy podstawowej. Istnieje za to kilkadziesiąt form pochodnych od rzeczownika chleb, notowanych w dokumentach już od roku 1400, zaś najpopularniejszym pozostaje nazwisko Chlebek (noszą je 963 osoby). Czy w tym ujmującym zdrobnieniu nie czuć ciepła, smaku i zapachu właśnie upieczonego chleba?

niedziela, 10 lipca 2011

Piecuch?

Nazwisko Domalążek pochodzi od rzeczownika dom, a to prowadzi do domownika. U Stefana Reczka w Podręcznym słowniku dawnej polszczyzny znajdujemy pochodną nazwę Domalegaj, czyli ‘piecuch’. Większego domatora bodaj już nie znano. Proweniencja zacna, bo XIV-wieczna. Dziś jest jeszcze 86 takich nazwisk.