piątek, 12 sierpnia 2011

Nazwiska od jednostek rachuby

Pochylmy się nad staropolskimi jednostkami rachuby. Część z nich funkcjonuje do dziś, część zanikła po drodze. Dobrze sobie w języku radzą Tuzin (81 nazwisk) i Mendel (2083), tylko w jednym przypadku zachowała się do dziś – w formie nazwiska Sztych – jednostka oznaczająca 20 sztuk. W 800 przypadkach istnieje nazwisko Gros, oznaczające niegdyś tuzin tuzinów (czyli 144). Istnieje dziś niemal tysiąc nazwisk Kopa (60 sztuk). Dla ścisłości dodajmy jeszcze godność Izba, odnoszącą się nie tyle do pomieszczenia, co liczby 40.

wtorek, 9 sierpnia 2011

Rupa

Nazwisko Rupa pochodzi od podstawy rup-. W staropolszczyźnie rupie to były ‘larwy, glisty’, również ‘zmartwienie’. Prawdopodobne pochodzenie także od dawnego czasownika rupieć ‘gryźć, kąsać’, albo imienia Rupert (Robert). Rupny znaczyło tyle, co ‘zadbany, barwny’. W zasobie są 333 takie nazwiska.